Qarabağ münaqişəsi başa çatandan sonra sabitlik, təhlükəsizlik və inkişaf üçün perspektivlər daha aydın və genişdir

Qarabağ münaqişəsi başa çatandan sonra sabitlik, təhlükəsizlik və inkişaf üçün perspektivlər daha aydın və genişdir
Tarix: 25-07-2025 | Saat: 14:09
Bölmə:Siyasət | çapa göndər

Şirift ölçüsü:

Qarabağ münaqişəsi otuz ildən artıq müddətdə Azərbaycanın dövlətçilik tarixində ən ağrılı və mürəkkəb problemlərdən biri kimi qaldı. Minlərlə şəhid, milyonlarla didərgin, işğal olunmuş torpaqlarda dağıdılmış şəhər və kəndlər Azərbaycanın bu dövrdə üzləşdiyi ən ciddi faciələrdən biri idi. Bu münaqişə təkcə Azərbaycan üçün deyil, bütün Cənubi Qafqaz regionu üçün təhlükəsizlik, sabitlik və inkişaf baxımından ciddi maneə yaratmışdı. Lakin 2020-ci ilin payızında baş verən 44 günlük Vətən müharibəsi nəticəsində Azərbaycanın ərazi bütövlüyü bərpa olundu, işğal faktına son qoyuldu və bununla da onilliklərdir davam edən münaqişə faktiki olaraq tarixə qovuşdu. Münaqişənin başa çatması yalnız Azərbaycanın milli suverenliyi baxımından deyil, həm də regionun sabitliyi, təhlükəsizliyi və davamlı inkişafı üçün yeni imkanlar yaratdı. Bu gün Azərbaycan post-münaqişə dövrünə qədəm qoyaraq yeni bir mərhələyə – bərpa, yenidənqurma və inkişaf mərhələsinə daxil olub. Əvvəla, münaqişənin başa çatması regionda təhlükəsizlik mühitinin sabitləşməsinə şərait yaratdı. Azərbaycanın azad edilmiş ərazilərində dövlət nəzarətinin bərpası, sərhədlərin qorunması və daxili sabitliyin təmin olunması ilə regionda hərbi risklər minimuma endirildi. Sülhə aparan yolun açılması, Ermənistanla sərhədin delimitasiya və demarkasiya prosesinin başlaması bölgədə uzunmüddətli sabitliyin bünövrəsini qoydu. Bütün bu proseslər region dövlətlərinin öz milli maraqlarını təmin etməklə yanaşı, qarşılıqlı əməkdaşlığa əsaslanan münasibətlər qurmasına şərait yaradır. Eyni zamanda, təhlükəsizliklə paralel olaraq, iqtisadi inkişaf üçün geniş imkanlar yaranıb. İşğaldan azad olunmuş ərazilər uzun illər ərzində boş və dağıdılmış vəziyyətdə qalmışdı. Bu torpaqlarda həyatın yenidən canlanması üçün Azərbaycan hökuməti tərəfindən “Böyük Qayıdış” adlandırılan genişmiqyaslı proqram həyata keçirilir. İnfrastrukturun yenidən qurulması, avtomobil və dəmir yollarının çəkilməsi, enerji təminatı, içməli su və kommunikasiya xətlərinin bərpası bölgənin gələcək inkişafını təmin edəcək əsas addımlardır. Azad olunmuş ərazilərdə inşa edilən hava limanları – Füzuli, Zəngilan və Laçın hava limanları – regionun xarici dünya ilə inteqrasiyasına xidmət edir və logistik mərkəzə çevrilmək potensialını artırır. Ağıllı kənd və şəhər layihələri müasir və davamlı yaşayış mühitinin formalaşmasına şərait yaradır. Artıq keçmiş məcburi köçkünlər öz doğma yurdlarına qayıdır və bu proses ildən-ilə daha da genişlənir. Bu, həm sosial ədalətin bərpası, həm də milli birliyin möhkəmlənməsi baxımından mühüm hadisədir. Post-münaqişə dövrünün digər bir vacib istiqaməti informasiya mübarizəsində fəallığın artmasıdır. Azərbaycan, beynəlxalq ictimaiyyətə real vəziyyəti çatdırmaq, Ermənistanın uzun illər apardığı təbliğat siyasətini ifşa etmək üçün beynəlxalq media ilə sıx əməkdaşlıq edir. Şuşa Qlobal Media Forumu kimi tədbirlər vasitəsilə xarici jurnalistlər bölgəyə dəvət olunur, yerindəcə proseslərlə tanış olur və obyektiv məlumat yayırlar. Bu, həm də Azərbaycanın beynəlxalq informasiya məkanında etibarlı və açıq tərəfdaş kimi mövqeyini möhkəmləndirir. Eyni zamanda, münaqişənin başa çatması Cənubi Qafqazda regional əməkdaşlıq üçün yeni üfüqlər açıb. Bu kontekstdə Zəngəzur dəhlizi xüsusi strateji əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycanın əsas hissəsi ilə Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında birbaşa nəqliyyat əlaqəsinin bərpası, yalnız Azərbaycan üçün deyil, eyni zamanda region ölkələri üçün də iqtisadi səmərələr vəd edir. Bu dəhliz vasitəsilə Türkiyə, İran, Rusiya və Mərkəzi Asiya ölkələri arasında yeni ticarət və logistik əlaqələr formalaşa bilər. Bu da Cənubi Qafqazın geosiyasi və geoiqtisadi statusunu yüksəldir. Qarabağ münaqişəsinin başa çatması ilə regionda sülh və əməkdaşlıq üçün real imkanlar yaranıb. Bu imkanlardan səmərəli istifadə etmək üçün dövlətlər arasında qarşılıqlı hörmət, beynəlxalq hüquqa əsaslanan münasibətlər və birgə gələcəyə yönəlmiş əməkdaşlıq zəruridir. Azərbaycan artıq bu istiqamətdə öz iradəsini nümayiş etdirib və bölgənin təhlükəsiz, sabit və inkişaf etmiş gələcəyinə töhfə verməyə hazırdır. Qarabağ münaqişəsinin başa çatması yalnız bir münaqişənin sonu deyil, həm də yeni bir başlanğıcdır – sabitlik, təhlükəsizlik və inkişafın başlanğıcı. Azərbaycanın bu yeni dövrdə qarşısına qoyduğu əsas məqsəd, işğaldan azad edilmiş torpaqlarda həyatın tam bərpası, bölgənin modernləşdirilməsi və regionun bütün imkanlarının ölkənin ümumi inkişafına yönəldilməsidir. Bu yol çətin və zaman tələb edən bir prosesdir, lakin möhkəm siyasi iradə, xalq dəstəyi və beynəlxalq əməkdaşlıq bu məqsədə çatmaq üçün əsas dayaq rolunu oynayır.

İlqar İlyasov
YAP Laçın rayon təşkilatının sədri

Ad və soyad:*
E-Mail:
Şərhiniz:
Kodu yazın: *