Fələstinlilər İsrailin İordan çayının qərb sahilini birləşdirmək və Hebronda əmirlik yaratmaq planını rədd edirlər
Tarix: 04-09-2025 | Saat: 19:53
Bölmə:Özəl | çapa göndər
“İşğal altındakı İordan çayının qərb sahilini ilhaq etmək” planlarını davam etdirən İsrailin Fələstinlilərin rədd etməsinə baxmayaraq, Hebron şəhərini Fələstin Administrasiyasından ayıraraq qəbilə administrasiyasına verəcəyi ilə bağlı iddialar hər gün artır.
İsrailin İordan çayının qərb sahilini ilhaq etmək planlarında Hebron yeri və iqtisadi əhəmiyyəti ilə seçilir. Təxminən 1 milyon əhalisi və ərazisi ilə Qərb Sahilinin ən böyük şəhəridir.
İsrail, "ən təhlükəli" olaraq xarakterizə edilən "E1 qəsəbə layihəsi" ilə Fələstin dövləti ideyasını ortadan qaldırmağı hədəfləyir.
İsrailin bəzi ölkələrin Fələstini tanıdığı halda İordan çayının qərb sahilini ilhaq etməyi müzakirə etdiyi iddia edilib.
Hebronun həm də ticarət və sənaye mərkəzi roluna görə İsrailin planlarında ön sıralarda olduğuna inanılır. Həm də böyük dini əhəmiyyət kəsb edən Hebron, İçərişəhərdə müsəlmanlar üçün dördüncü müqəddəs məscid olan Haram əl-İbrahim məscidinə ev sahibliyi edir.
İsrailin zamana və məkana görə böldüyü və böyük bir hissəsini yəhudilərə ayırdığı məscidin altındakı mağarada İbrahim peyğəmbərin və onun həyat yoldaşının, həmçinin İshaq peyğəmbərin, Yaqub peyğəmbərin, Yusif peyğəmbərin və onların həyat yoldaşlarının məzarları var.
Məscidin yerləşdiyi ərazidə 1500-ə yaxın İsrail əsgəri yerləşdirilib və Fələstin torpaqlarını qəsb etmiş 400 israilli yaşayır.
Hebrondakı münaqişə 1997-ci ildə Fələstin Azadlıq Təşkilatı (FAT) ilə İsrail arasında imzalanmış və şəhəri H1 və H2 zonalarına bölən Hebron Sazişindən başlayır.
Razılaşmaya əsasən, H1 zonası Fələstin Administrasiyası tərəfindən idarə olunur və şəhərin böyük bir hissəsini əhatə edir. İçəri Şəhər və İbrahimi məscidinin daxil olduğu H2 zonası hələ də İsrailin nəzarəti altındadır.
Məscid 25 fevral 1994-cü ildə səhər namazını qılan müsəlmanlara atəş açan yəhudi fanatik Barux Qoldşteynin hərəkətlərindən sonra bağlanıb. Yenidən açıldıqdan sonra məscidin 63 faizi yəhudilərin, 37 faizi isə müsəlmanların istifadəsinə verilib.
UNESCO məscidi 2017-ci ilin iyulunda Fələstin irsi olaraq tanıyıb.
"Hebron Əmirliyi" planı
İsraildə yayımlanan “İsrail 24” televiziyasının məlumatına görə, baş nazir Benyamin Netanyahu Hebronun Fələstin Muxtariyyətinin təsir dairəsindən ayrılması, regional liderlərin yerli qəbilələrlə əvəzlənməsi və “əmirlik” yaradılması planını müzakirə edəcək.
Bu addımın bəzi Qərb ölkələrinin Fələstin Dövlətini tanımaq niyyətinə cavab olduğu iddia edilib.
İsrailin hərəkətləri gərginliyi artırır
Hebron şəhəri ilə bağlı müzakirələr davam edərkən, yerdə maraqlı bir inkişaf da baş verdi. İsrail əsgərləri Hebronda məktəblərə basqın edərək müəllim və tələbələrə hücum edib, kitabları və bayraqları müsadirə ediblər.
Fələstin muxtariyyətinin nəzarətində olan Hebronun mərkəzindəki İbn Rüşd meydanına ilk dəfə basqın edən İsrail ordusu, İsrail tərəfindən həbs edilən fələstinlilərin qalıqlarının geri qaytarılması tələbi ilə keçirilən aksiyanı dağıtdı.
Hebronda yerli məmurları da hədəfə alan İsrail sentyabrın 2-də Hebron meri Taysir Əbu Sinenin evinə basqın etdi.
İsrail həbs edilən Əbu Sininin "terrorizm və təbliğatı" dəstəklədiyini iddia edib.
İsrail Ordusu Radiosu təhlükəsizlik mənbələrinə istinadən xəbər verib ki, Əbu Sinenin Həmas və İslami Cihadı dəstəkləyib.
Hebron Universitetinin Siyasi Elmlər Departamentinin rəhbəri Bilal əl-Şubeki deyib ki, İsrail daha əvvəl fələstinlilər tərəfindən bloklanan “Kənd Liqaları” təşəbbüsünü yenidən nəzərdən keçirir, çünki o, plan üçün giriş nöqtəsi kimi şəhərin qəbilələrinin gücündən istifadə edə biləcəyinə inanır.
Şubaki vurğuladı ki, şəhər tayfaları əvvəldən bunu rədd etdilər.
İsrail 1978-ci ildə qurduğu “Kənd Liqaları” vasitəsilə Fələstin Azadlıq Təşkilatına (FAT) alternativ Fələstin rəhbərliyi yaratmağa cəhd etdi.
Bu təşkilatlarla Kənd Liqalarını Fələstinlə bağlı beynəlxalq danışıqlara qatmağa və İsrailin mülki idarəetmə planının həyata keçirilməsini təmin etməyə çalışdı, lakin Tel-Əvivin planı o zaman uğursuz oldu.
Fələstinli akademik Şubaki qeyd edib ki, "Hebron yaşayış məntəqələri ilə əhatə olunub və bu qəsəbələr şəhərin müxtəlif məhəllələrinə təcavüz edib. Bu, İsrailin sağında olan məskunlaşmaçılar və ekstremistlərlə ideoloji əlaqələri ilə yanaşı, İsrailə daha çox təhlükəsizlik nəzarəti verir."
Şubaki İsrailin planını belə şərh edib: “Hevron Əmirliyi” muxtar qurum təəssüratı yaratsa da, əslində bu, İsrailin 1997-ci ildə imzalanmış Hebron Protokolunu ləğv etmək cəhdidir”.
Fələstin torpaqlarını zəbt edən israillilərin Fələstin məhəllələrində məskunlaşdıqları yeganə şəhərin Hebronun olduğunu qeyd edən Şubuki, "Məskunlaşma yerləri ilə əhatə olunması Qərb Şəriyənin şimalındakı bəzi bölgələrdən fərqli olaraq İsrailin təhlükəsizlik nəzarətinə imkan verir" dedi.
Şubuku, Hebronun son zamanlar Qərb Şəriyənin şimalı ilə müqayisədə bir sakitlik dövrü yaşadığını söyləyərək əlavə etdi:
“Şəhər yaşayış məntəqələri ilə əhatə olunub”.
aia.az
Tərcümə şöbəsi
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Digər xəbərlər
Tarix: 04-09-2025 | Saat: 19:53
Bölmə:Özəl | çapa göndər
“İşğal altındakı İordan çayının qərb sahilini ilhaq etmək” planlarını davam etdirən İsrailin Fələstinlilərin rədd etməsinə baxmayaraq, Hebron şəhərini Fələstin Administrasiyasından ayıraraq qəbilə administrasiyasına verəcəyi ilə bağlı iddialar hər gün artır.
İsrailin İordan çayının qərb sahilini ilhaq etmək planlarında Hebron yeri və iqtisadi əhəmiyyəti ilə seçilir. Təxminən 1 milyon əhalisi və ərazisi ilə Qərb Sahilinin ən böyük şəhəridir.
İsrail, "ən təhlükəli" olaraq xarakterizə edilən "E1 qəsəbə layihəsi" ilə Fələstin dövləti ideyasını ortadan qaldırmağı hədəfləyir.
İsrailin bəzi ölkələrin Fələstini tanıdığı halda İordan çayının qərb sahilini ilhaq etməyi müzakirə etdiyi iddia edilib.
Hebronun həm də ticarət və sənaye mərkəzi roluna görə İsrailin planlarında ön sıralarda olduğuna inanılır. Həm də böyük dini əhəmiyyət kəsb edən Hebron, İçərişəhərdə müsəlmanlar üçün dördüncü müqəddəs məscid olan Haram əl-İbrahim məscidinə ev sahibliyi edir.
İsrailin zamana və məkana görə böldüyü və böyük bir hissəsini yəhudilərə ayırdığı məscidin altındakı mağarada İbrahim peyğəmbərin və onun həyat yoldaşının, həmçinin İshaq peyğəmbərin, Yaqub peyğəmbərin, Yusif peyğəmbərin və onların həyat yoldaşlarının məzarları var.
Məscidin yerləşdiyi ərazidə 1500-ə yaxın İsrail əsgəri yerləşdirilib və Fələstin torpaqlarını qəsb etmiş 400 israilli yaşayır.
Hebrondakı münaqişə 1997-ci ildə Fələstin Azadlıq Təşkilatı (FAT) ilə İsrail arasında imzalanmış və şəhəri H1 və H2 zonalarına bölən Hebron Sazişindən başlayır.
Razılaşmaya əsasən, H1 zonası Fələstin Administrasiyası tərəfindən idarə olunur və şəhərin böyük bir hissəsini əhatə edir. İçəri Şəhər və İbrahimi məscidinin daxil olduğu H2 zonası hələ də İsrailin nəzarəti altındadır.
Məscid 25 fevral 1994-cü ildə səhər namazını qılan müsəlmanlara atəş açan yəhudi fanatik Barux Qoldşteynin hərəkətlərindən sonra bağlanıb. Yenidən açıldıqdan sonra məscidin 63 faizi yəhudilərin, 37 faizi isə müsəlmanların istifadəsinə verilib.
UNESCO məscidi 2017-ci ilin iyulunda Fələstin irsi olaraq tanıyıb.
"Hebron Əmirliyi" planı
İsraildə yayımlanan “İsrail 24” televiziyasının məlumatına görə, baş nazir Benyamin Netanyahu Hebronun Fələstin Muxtariyyətinin təsir dairəsindən ayrılması, regional liderlərin yerli qəbilələrlə əvəzlənməsi və “əmirlik” yaradılması planını müzakirə edəcək.
Bu addımın bəzi Qərb ölkələrinin Fələstin Dövlətini tanımaq niyyətinə cavab olduğu iddia edilib.
İsrailin hərəkətləri gərginliyi artırır
Hebron şəhəri ilə bağlı müzakirələr davam edərkən, yerdə maraqlı bir inkişaf da baş verdi. İsrail əsgərləri Hebronda məktəblərə basqın edərək müəllim və tələbələrə hücum edib, kitabları və bayraqları müsadirə ediblər.
Fələstin muxtariyyətinin nəzarətində olan Hebronun mərkəzindəki İbn Rüşd meydanına ilk dəfə basqın edən İsrail ordusu, İsrail tərəfindən həbs edilən fələstinlilərin qalıqlarının geri qaytarılması tələbi ilə keçirilən aksiyanı dağıtdı.
Hebronda yerli məmurları da hədəfə alan İsrail sentyabrın 2-də Hebron meri Taysir Əbu Sinenin evinə basqın etdi.
İsrail həbs edilən Əbu Sininin "terrorizm və təbliğatı" dəstəklədiyini iddia edib.
İsrail Ordusu Radiosu təhlükəsizlik mənbələrinə istinadən xəbər verib ki, Əbu Sinenin Həmas və İslami Cihadı dəstəkləyib.
Hebron Universitetinin Siyasi Elmlər Departamentinin rəhbəri Bilal əl-Şubeki deyib ki, İsrail daha əvvəl fələstinlilər tərəfindən bloklanan “Kənd Liqaları” təşəbbüsünü yenidən nəzərdən keçirir, çünki o, plan üçün giriş nöqtəsi kimi şəhərin qəbilələrinin gücündən istifadə edə biləcəyinə inanır.
Şubaki vurğuladı ki, şəhər tayfaları əvvəldən bunu rədd etdilər.
İsrail 1978-ci ildə qurduğu “Kənd Liqaları” vasitəsilə Fələstin Azadlıq Təşkilatına (FAT) alternativ Fələstin rəhbərliyi yaratmağa cəhd etdi.
Bu təşkilatlarla Kənd Liqalarını Fələstinlə bağlı beynəlxalq danışıqlara qatmağa və İsrailin mülki idarəetmə planının həyata keçirilməsini təmin etməyə çalışdı, lakin Tel-Əvivin planı o zaman uğursuz oldu.
Fələstinli akademik Şubaki qeyd edib ki, "Hebron yaşayış məntəqələri ilə əhatə olunub və bu qəsəbələr şəhərin müxtəlif məhəllələrinə təcavüz edib. Bu, İsrailin sağında olan məskunlaşmaçılar və ekstremistlərlə ideoloji əlaqələri ilə yanaşı, İsrailə daha çox təhlükəsizlik nəzarəti verir."
Şubaki İsrailin planını belə şərh edib: “Hevron Əmirliyi” muxtar qurum təəssüratı yaratsa da, əslində bu, İsrailin 1997-ci ildə imzalanmış Hebron Protokolunu ləğv etmək cəhdidir”.
Fələstin torpaqlarını zəbt edən israillilərin Fələstin məhəllələrində məskunlaşdıqları yeganə şəhərin Hebronun olduğunu qeyd edən Şubuki, "Məskunlaşma yerləri ilə əhatə olunması Qərb Şəriyənin şimalındakı bəzi bölgələrdən fərqli olaraq İsrailin təhlükəsizlik nəzarətinə imkan verir" dedi.
Şubuku, Hebronun son zamanlar Qərb Şəriyənin şimalı ilə müqayisədə bir sakitlik dövrü yaşadığını söyləyərək əlavə etdi:
“Şəhər yaşayış məntəqələri ilə əhatə olunub”.
aia.az
Tərcümə şöbəsi
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Xəbəri paylaş
Digər xəbərlər
06-09-2025
05-09-2025
