Prezident İlham Əliyevin Misir səfəri və Yaxın Şərqdə Sülhün Yeni Üfüqləri
Tarix: 15-10-2025 | Saat: 16:14
Bölmə:Siyasət | çapa göndər
Müasir beynəlxalq münasibətlər sistemində regional sabitlik və sülh təşəbbüsləri dünya siyasətinin əsas prioritetlərindən biridir. Xüsusilə Yaxın Şərqdə baş verən gərginliklər, münaqişələr və geosiyasi maraqların toqquşması qlobal təhlükəsizliyə birbaşa təsir göstərir. Bu baxımdan, 2025-ci ilin oktyabr ayında Misirin Şarm əl-Şeyx şəhərində keçirilən Yaxın Şərq Sülh Sammiti beynəlxalq ictimaiyyətin diqqət mərkəzinə çevrildi.
Sammitdə dünyanın ən nüfuzlu dövlət başçıları ilə yanaşı, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin də iştirakı ölkəmizin artan beynəlxalq nüfuzunu və diplomatik gücünü bir daha nümayiş etdirdi. ABŞ Prezidenti Donald Tramp və Misir Prezidenti Əbdülfəttah əs-Sisi tərəfindən rəsmi dəvət alan İlham Əliyevin bu sammitdə iştirakı, Azərbaycanın qlobal sülh proseslərində etibarlı tərəfdaş kimi tanındığını göstərdi.
Yaxın Şərq Sülh Sammitinin əsas məqsədi Qəzza bölgəsində davam edən humanitar böhrana son qoymaq, İsrail-Fələstin münaqişəsində atəşkəsi möhkəmləndirmək və bölgədə davamlı sülhün bərpası yollarını müzakirə etmək idi. Sammitdə 20-dən çox ölkənin lideri, o cümlədən ABŞ, Misir, Azərbaycan, Türkiyə, Səudiyyə Ərəbistanı, Fransa, Almaniya və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin dövlət başçıları iştirak edirdi.
ABŞ Prezidenti Donald Tramp sammitin açılış nitqində bildirdi ki, “Biz yalnız Yaxın Şərqdə deyil, bütün dünyada sülhə gedən yeni bir səhifə açırıq. Sülhün davamlı olması üçün dialoq, etimad və qarşılıqlı hörmət zəruridir.”
Misir Prezidenti Əbdülfəttah əs-Sisi isə öz növbəsində vurğuladı “Şarm əl-Şeyx sammiti təkcə regional deyil, qlobal səviyyədə məsuliyyət daşıyır. Biz zorakılığı deyil, diplomatiyanı seçirik.”
Bu cür bəyanatlar fonunda İlham Əliyevin iştirakının simvolik mənası olduqca böyük idi. Azərbaycan son illərdə Cənubi Qafqazda sülh prosesinə rəhbərlik edən ölkə kimi formalaşmış, münaqişələrin danışıqlar yolu ilə həllinə dair uğurlu model təqdim etmişdir.
Sammit zamanı dünya liderlərinin diqqət mərkəzində olan simalardan biri məhz Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev idi. ABŞ Prezidenti Donald Tramp sammit zalında Azərbaycan liderinə tərəf dönərək onunla səmimi şəkildə salamlaşdı və mətbuat qarşısında dedi: “Azərbaycan Prezidenti hörmətli İlham Əliyev bölgəsində sabitlik və sülhün təminində mühüm rol oynayıb. Biz onunla eyni platformada işləməkdən məmnunuq.” Bu açıqlama həm diplomatik jest, həm də geosiyasi mesaj idi. Çünki ABŞ rəhbərinin belə bir beynəlxalq səviyyədə Azərbaycan Prezidentini sülh quruculuğu nümunəsi kimi göstərməsi, ölkəmizin imicinə və beynəlxalq mövqelərinə əlavə dəyər qazandırdı.
İlham Əliyev sammitdə çıxışı zamanı vurğuladı ki, “Azərbaycan xalqı müharibənin, dağıntının və humanitar böhranın nə demək olduğunu yaxşı bilir. Biz sülhə inanırıq, çünki yalnız sabitlik üzərində inkişaf mümkündür.” Onun bu sözləri zalda alqışla qarşılanmış, çıxış beynəlxalq media tərəfindən “praktik və realist sülh yanaşması” kimi qiymətləndirilmişdir. “The Guardian” qəzetində sammitlə bağlı yayımlanan təhlildə qeyd olunurdu ki, “Azərbaycan liderinin çıxışı Yaxın Şərq kontekstində unikal idi — o, diplomatik təcrübəni emosiyadan üstün tutdu.” İlham Əliyevin Misirdə keçirilən sammitdə iştirakı Azərbaycanın son illərdə həyata keçirdiyi balanslı və çoxvektorlu xarici siyasətin məntiqi nəticəsidir. Azərbaycan həm Qərblə, həm İslam dünyası ilə, həm də qonşu regionlarla əməkdaşlıq əlaqələrini bərabər şəkildə inkişaf etdirir. Bu siyasətin uğuru nəticəsində Azərbaycan bir çox hallarda vasitəçi dövlət, yəni diplomatik körpü rolunda çıxış edir. Prezident İlham Əliyev çıxışında qeyd etmişdi ki, “Azərbaycan sülhün, sabitliyin və qarşılıqlı hörmətin tərəfdarıdır. Bizim təcrübəmiz göstərir ki, danışıqlar və qarşılıqlı anlaşma münaqişələri bitirə bilər.” Əslində, Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərində əldə olunmuş 2025-ci il Sülh Müqaviləsi də bu prinsipin bariz nümunəsidir. ABŞ Prezidenti Tramp həmin sammitdə də bu müqaviləyə toxunaraq demişdi: “Mən İlham Əliyevlə və Ermənistan tərəfi ilə birlikdə bir vaxtlar ‘kiçik müharibə’ adlandırılan münaqişəni bir saat içində dayandırdım. Bu, diplomatiyanın gücüdür.” Belə sitatlar Azərbaycanın artıq “sülh ixrac edən” ölkə kimi qəbul olunduğunu göstərir.
Sammitin sonunda qəbul edilən “Trump Declaration for Enduring Peace and Prosperity” sənədi regionda davamlı sabitliyi təmin etmək üçün siyasi niyyəti əks etdirirdi. Sənəddə tərəflər razılaşdılar ki, Qəzza bölgəsində atəşkəsin qorunması, Humanitar yardımın təmin edilməsi, İnfrastrukturun bərpası, Beynəlxalq monitorinq mexanizmlərinin yaradılması əsas prioritetlər olacaq.
Azərbaycanın bu sənəddə dolayısı ilə dəstəkləyici tərəf kimi yer alması ölkəmizin beynəlxalq diplomatiyada artan nüfuzunu təsdiqlədi.
Sammitdən sonra aparılan ekspert müzakirələrində Azərbaycan liderinin rolu ayrıca qeyd olunurdu. “Tramp və əs-Sisi İlham Əliyevi Yaxın Şərqdə sülh modelinin praktik tərəfdaşı kimi görürlər. Azərbaycan Cənubi Qafqazda göstərdiyi nəticəni indi Yaxın Şərqdə diplomatik nümunə kimi təklif edir.”
Bu, təsadüfi deyil. Çünki İlham Əliyev son illərdə dəfələrlə vurğulayıb ki, Azərbaycanın əsas məqsədi müharibə deyil, sülhün qorunmasıdır. Onun 2025-ci ilin payızında BMT Baş Assambleyasında söylədiyi sözlər də bu baxışın davamı idi: “Sülh bəzən döyüş meydanında deyil, danışıqlar masasında qazanılır. Biz artıq bunu sübut etmişik.”
Yaxın Şərq Sülh Sammitindən sonra ekspertlər ehtimal edirlər ki, Azərbaycan yaxın gələcəkdə bu regionda vasitəçi və ya moderator rolunu daha geniş formada icra edə bilər. Bakı həm müsəlman, həm də qərb dünyası ilə dialoqa açıq platforma kimi qəbul edilir.
Azərbaycanın vasitəçiliyi ilə gələcəkdə Fələstin və İsrail arasında humanitar dialoq komissiyasının yaradılması, Qahirə və Bakı arasında sülh təşəbbüsləri üzrə birgə mərkəzin fəaliyyətə başlaması mümkündür.
Misirdə keçirilən Yaxın Şərq Sülh Sammiti təkcə bölgə üçün deyil, həm də dünya üçün mühüm tarixi hadisə kimi yadda qalacaq. Bu sammitdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin iştirakı ölkəmizin beynəlxalq səviyyədə artan nüfuzunun, sülh və sabitlik siyasətinin parlaq göstəricisidir.
Donald Trampın sammit zamanı İlham Əliyevə ünvanladığı sözlər, Misir rəhbərliyinin ona göstərdiyi diqqət və beynəlxalq medianın reaksiyası bir daha sübut etdi ki, Azərbaycan artıq yalnız regional deyil, qlobal diplomatik güc kimi formalaşır.
Bu gün İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan təkcə öz sərhədləri daxilində deyil, dünya miqyasında sülhün, təhlükəsizliyin və qarşılıqlı etimadın qorunmasına xidmət edən ölkəyə çevrilmişdir.
Beləliklə, Yaxın Şərq Sülh Sammiti həm dünya siyasətində yeni mərhələnin, həm də Azərbaycan diplomatiyasının beynəlxalq nüfuzunun yeni yüksəlişinin rəmzi oldu.
Zahir Qəhrəmanov
YAP Şirvan şəhər təşkilatının sədri
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Digər xəbərlər
Tarix: 15-10-2025 | Saat: 16:14
Bölmə:Siyasət | çapa göndər
Müasir beynəlxalq münasibətlər sistemində regional sabitlik və sülh təşəbbüsləri dünya siyasətinin əsas prioritetlərindən biridir. Xüsusilə Yaxın Şərqdə baş verən gərginliklər, münaqişələr və geosiyasi maraqların toqquşması qlobal təhlükəsizliyə birbaşa təsir göstərir. Bu baxımdan, 2025-ci ilin oktyabr ayında Misirin Şarm əl-Şeyx şəhərində keçirilən Yaxın Şərq Sülh Sammiti beynəlxalq ictimaiyyətin diqqət mərkəzinə çevrildi.
Sammitdə dünyanın ən nüfuzlu dövlət başçıları ilə yanaşı, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin də iştirakı ölkəmizin artan beynəlxalq nüfuzunu və diplomatik gücünü bir daha nümayiş etdirdi. ABŞ Prezidenti Donald Tramp və Misir Prezidenti Əbdülfəttah əs-Sisi tərəfindən rəsmi dəvət alan İlham Əliyevin bu sammitdə iştirakı, Azərbaycanın qlobal sülh proseslərində etibarlı tərəfdaş kimi tanındığını göstərdi.
Yaxın Şərq Sülh Sammitinin əsas məqsədi Qəzza bölgəsində davam edən humanitar böhrana son qoymaq, İsrail-Fələstin münaqişəsində atəşkəsi möhkəmləndirmək və bölgədə davamlı sülhün bərpası yollarını müzakirə etmək idi. Sammitdə 20-dən çox ölkənin lideri, o cümlədən ABŞ, Misir, Azərbaycan, Türkiyə, Səudiyyə Ərəbistanı, Fransa, Almaniya və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin dövlət başçıları iştirak edirdi.
ABŞ Prezidenti Donald Tramp sammitin açılış nitqində bildirdi ki, “Biz yalnız Yaxın Şərqdə deyil, bütün dünyada sülhə gedən yeni bir səhifə açırıq. Sülhün davamlı olması üçün dialoq, etimad və qarşılıqlı hörmət zəruridir.”
Misir Prezidenti Əbdülfəttah əs-Sisi isə öz növbəsində vurğuladı “Şarm əl-Şeyx sammiti təkcə regional deyil, qlobal səviyyədə məsuliyyət daşıyır. Biz zorakılığı deyil, diplomatiyanı seçirik.”
Bu cür bəyanatlar fonunda İlham Əliyevin iştirakının simvolik mənası olduqca böyük idi. Azərbaycan son illərdə Cənubi Qafqazda sülh prosesinə rəhbərlik edən ölkə kimi formalaşmış, münaqişələrin danışıqlar yolu ilə həllinə dair uğurlu model təqdim etmişdir.
Sammit zamanı dünya liderlərinin diqqət mərkəzində olan simalardan biri məhz Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev idi. ABŞ Prezidenti Donald Tramp sammit zalında Azərbaycan liderinə tərəf dönərək onunla səmimi şəkildə salamlaşdı və mətbuat qarşısında dedi: “Azərbaycan Prezidenti hörmətli İlham Əliyev bölgəsində sabitlik və sülhün təminində mühüm rol oynayıb. Biz onunla eyni platformada işləməkdən məmnunuq.” Bu açıqlama həm diplomatik jest, həm də geosiyasi mesaj idi. Çünki ABŞ rəhbərinin belə bir beynəlxalq səviyyədə Azərbaycan Prezidentini sülh quruculuğu nümunəsi kimi göstərməsi, ölkəmizin imicinə və beynəlxalq mövqelərinə əlavə dəyər qazandırdı.
İlham Əliyev sammitdə çıxışı zamanı vurğuladı ki, “Azərbaycan xalqı müharibənin, dağıntının və humanitar böhranın nə demək olduğunu yaxşı bilir. Biz sülhə inanırıq, çünki yalnız sabitlik üzərində inkişaf mümkündür.” Onun bu sözləri zalda alqışla qarşılanmış, çıxış beynəlxalq media tərəfindən “praktik və realist sülh yanaşması” kimi qiymətləndirilmişdir. “The Guardian” qəzetində sammitlə bağlı yayımlanan təhlildə qeyd olunurdu ki, “Azərbaycan liderinin çıxışı Yaxın Şərq kontekstində unikal idi — o, diplomatik təcrübəni emosiyadan üstün tutdu.” İlham Əliyevin Misirdə keçirilən sammitdə iştirakı Azərbaycanın son illərdə həyata keçirdiyi balanslı və çoxvektorlu xarici siyasətin məntiqi nəticəsidir. Azərbaycan həm Qərblə, həm İslam dünyası ilə, həm də qonşu regionlarla əməkdaşlıq əlaqələrini bərabər şəkildə inkişaf etdirir. Bu siyasətin uğuru nəticəsində Azərbaycan bir çox hallarda vasitəçi dövlət, yəni diplomatik körpü rolunda çıxış edir. Prezident İlham Əliyev çıxışında qeyd etmişdi ki, “Azərbaycan sülhün, sabitliyin və qarşılıqlı hörmətin tərəfdarıdır. Bizim təcrübəmiz göstərir ki, danışıqlar və qarşılıqlı anlaşma münaqişələri bitirə bilər.” Əslində, Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərində əldə olunmuş 2025-ci il Sülh Müqaviləsi də bu prinsipin bariz nümunəsidir. ABŞ Prezidenti Tramp həmin sammitdə də bu müqaviləyə toxunaraq demişdi: “Mən İlham Əliyevlə və Ermənistan tərəfi ilə birlikdə bir vaxtlar ‘kiçik müharibə’ adlandırılan münaqişəni bir saat içində dayandırdım. Bu, diplomatiyanın gücüdür.” Belə sitatlar Azərbaycanın artıq “sülh ixrac edən” ölkə kimi qəbul olunduğunu göstərir.
Sammitin sonunda qəbul edilən “Trump Declaration for Enduring Peace and Prosperity” sənədi regionda davamlı sabitliyi təmin etmək üçün siyasi niyyəti əks etdirirdi. Sənəddə tərəflər razılaşdılar ki, Qəzza bölgəsində atəşkəsin qorunması, Humanitar yardımın təmin edilməsi, İnfrastrukturun bərpası, Beynəlxalq monitorinq mexanizmlərinin yaradılması əsas prioritetlər olacaq.
Azərbaycanın bu sənəddə dolayısı ilə dəstəkləyici tərəf kimi yer alması ölkəmizin beynəlxalq diplomatiyada artan nüfuzunu təsdiqlədi.
Sammitdən sonra aparılan ekspert müzakirələrində Azərbaycan liderinin rolu ayrıca qeyd olunurdu. “Tramp və əs-Sisi İlham Əliyevi Yaxın Şərqdə sülh modelinin praktik tərəfdaşı kimi görürlər. Azərbaycan Cənubi Qafqazda göstərdiyi nəticəni indi Yaxın Şərqdə diplomatik nümunə kimi təklif edir.”
Bu, təsadüfi deyil. Çünki İlham Əliyev son illərdə dəfələrlə vurğulayıb ki, Azərbaycanın əsas məqsədi müharibə deyil, sülhün qorunmasıdır. Onun 2025-ci ilin payızında BMT Baş Assambleyasında söylədiyi sözlər də bu baxışın davamı idi: “Sülh bəzən döyüş meydanında deyil, danışıqlar masasında qazanılır. Biz artıq bunu sübut etmişik.”
Yaxın Şərq Sülh Sammitindən sonra ekspertlər ehtimal edirlər ki, Azərbaycan yaxın gələcəkdə bu regionda vasitəçi və ya moderator rolunu daha geniş formada icra edə bilər. Bakı həm müsəlman, həm də qərb dünyası ilə dialoqa açıq platforma kimi qəbul edilir.
Azərbaycanın vasitəçiliyi ilə gələcəkdə Fələstin və İsrail arasında humanitar dialoq komissiyasının yaradılması, Qahirə və Bakı arasında sülh təşəbbüsləri üzrə birgə mərkəzin fəaliyyətə başlaması mümkündür.
Misirdə keçirilən Yaxın Şərq Sülh Sammiti təkcə bölgə üçün deyil, həm də dünya üçün mühüm tarixi hadisə kimi yadda qalacaq. Bu sammitdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin iştirakı ölkəmizin beynəlxalq səviyyədə artan nüfuzunun, sülh və sabitlik siyasətinin parlaq göstəricisidir.
Donald Trampın sammit zamanı İlham Əliyevə ünvanladığı sözlər, Misir rəhbərliyinin ona göstərdiyi diqqət və beynəlxalq medianın reaksiyası bir daha sübut etdi ki, Azərbaycan artıq yalnız regional deyil, qlobal diplomatik güc kimi formalaşır.
Bu gün İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan təkcə öz sərhədləri daxilində deyil, dünya miqyasında sülhün, təhlükəsizliyin və qarşılıqlı etimadın qorunmasına xidmət edən ölkəyə çevrilmişdir.
Beləliklə, Yaxın Şərq Sülh Sammiti həm dünya siyasətində yeni mərhələnin, həm də Azərbaycan diplomatiyasının beynəlxalq nüfuzunun yeni yüksəlişinin rəmzi oldu.
Zahir Qəhrəmanov
YAP Şirvan şəhər təşkilatının sədri
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Xəbəri paylaş
Digər xəbərlər
15-10-2025
15:22 Qələbənin FÜZULİ müjdəsi
