Budapeşt sammiti niyə baş tutmadı?
Tarix: 25-10-2025 | Saat: 09:13
Bölmə:Karusel / Manşet / Siyasət / Gündəm / Özəl / Yazar4 | çapa göndər

ABŞ Prezidenti Donald Tramp və Rusiya Prezidenti Vladimir Putin arasında Macarıstanın paytaxtı Budapeştdə keçirilməsi planlaşdırılan yüksək səviyyəli sammit son anda təxirə salındı. Ukrayna müharibəsinə son qoymaq məqsədi daşıyan bu görüş beynəlxalq aləmdə böyük marağa səbəb olsa da, Ağ Evin qəfil qərarı diplomatik cəbhədə böyük suallar yaratdı. Görüşün ləğvinin arxasında, rəsmi olaraq "vaxt itirmək istəməmək" kimi göstərilsə də, ciddi geosiyasi və diplomatik səbəblər dayanır.
Görüşün təxirə salınmasının əsas səbəbi Donald Trampın özünün ifadə etdiyi kimi, "səmərəsiz görüş" riskini görməsi idi. Tramp, əvvəlki sammitlərdən fərqli olaraq, Budapeştə getməzdən əvvəl tərəflərin konkret və əməli bir nəticəyə nail olmasını tələb edirdi. Onun əsas məqsədi "sülh gətirən lider" imicini möhkəmləndirmək idi və heç bir irəliləyiş olmadan keçiriləcək formal bir görüş onun bu ambisiyasına xələl gətirə bilərdi.
Sammitdən əvvəl ABŞ Dövlət Katibi Marko Rubio və Rusiya Xarici İşlər Naziri Sergey Lavrovun ilkin hazırlıq görüşü planlaşdırılmışdı. Lakin bu diplomatik təmas da təxirə salındı. Mənbələr bu danışıqlar zamanı tərəflər arasında Ukraynada atəşkəslə bağlı mövqelərin kəskin fərqləndiyini bildirirdi.
Trampın Şərtləri: Ağ Ev Ukraynanın şərq və cənub bölgələrinin müəyyən hissələrindən imtina etməsini nəzərdə tutan bir atəşkəs planını irəli sürsə də, Moskvadan Çinlə münasibətləri zəiflətmək və hərbi əməliyyatları tamamilə dayandırmaq barədə daha konkret addımlar tələb edirdi.
Rusiyanın qeyri-münasib mövqeyi: Lavrov-Rubio danışıqları Rusiyanın əsas mövqeyində əhəmiyyətli bir dəyişiklik olmadığını göstərdi. Kreml hələ də Ukraynanın tərəfləri üçün qəbuledilməz olan bir sıra şərtlər irəli sürürdü. Bu, ilkin diplomatik işlərin uğursuzluğa düçar olduğunu və liderlər səviyyəsində görüşün perspektivsizliyini ortaya qoydu.
Görüşün təxirə salınmasında dolayı yolla rol oynayan digər bir məqam isə ABŞ-ın Ukraynaya "Tomahawk" qanadlı raketlərini verməkdən çəkinməsi oldu. Kiyev bu raketlərin tədarükünü Rusiyanı danışıqlara məcbur edəcək əsas təzyiq vasitəsi hesab edirdi. Trampın bu məsələdə tərəddüd etməsi, ekspertlərin fikrincə, Rusiyanın sülh danışıqlarına olan marağını azaltmış və mövqeyini sərtləşdirməsinə səbəb olmuşdur.
Görüşün məhz Budapeştdə - Macarıstanın Baş Naziri Viktor Orbanın ev sahibliyi ilə keçirilməsi planlaşdırılırdı. Macarıstanın Rusiyaya qarşı Qərb koalisiyasından fərqli mövqe nümayiş etdirməsi Moskvanın Budapeştə olan marağını artırırdı. Putin üçün bu sammit beynəlxalq arenada özünün izolyasiyadan çıxış addımı olaraq görülürdü. Ancaq Trampın tələblərinin qarşılanmaması sammitin təxirə salınması ilə nəticələndi.
Budapeşt sammitinin baş tutmaması, Ukraynadakı müharibənin başa çatdırılması istiqamətində diplomatik yolun hələ də kəskin maneələrlə dolu olduğunu göstərir. Trampın qərarı, ABŞ-ın Rusiyadan formal bəyanatlar deyil, konkret və real addımlar gözlədiyinin siqnalıdır. Görüş təxirə salınsa da, hər iki tərəf gələcəkdə münasib şərait yarandıqda yenidən bir araya gəlmə ehtimalını istisna etmir. Lakin indiki mərhələdə, Moskva və Vaşinqton arasındakı fundamental fikir ayrılıqları qlobal siyasətin əsas gərginlik mənbəyi olaraq qalır.

Şəmsi QOCA
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Digər xəbərlər
Tarix: 25-10-2025 | Saat: 09:13
Bölmə:Karusel / Manşet / Siyasət / Gündəm / Özəl / Yazar4 | çapa göndər

ABŞ Prezidenti Donald Tramp və Rusiya Prezidenti Vladimir Putin arasında Macarıstanın paytaxtı Budapeştdə keçirilməsi planlaşdırılan yüksək səviyyəli sammit son anda təxirə salındı. Ukrayna müharibəsinə son qoymaq məqsədi daşıyan bu görüş beynəlxalq aləmdə böyük marağa səbəb olsa da, Ağ Evin qəfil qərarı diplomatik cəbhədə böyük suallar yaratdı. Görüşün ləğvinin arxasında, rəsmi olaraq "vaxt itirmək istəməmək" kimi göstərilsə də, ciddi geosiyasi və diplomatik səbəblər dayanır.
Görüşün təxirə salınmasının əsas səbəbi Donald Trampın özünün ifadə etdiyi kimi, "səmərəsiz görüş" riskini görməsi idi. Tramp, əvvəlki sammitlərdən fərqli olaraq, Budapeştə getməzdən əvvəl tərəflərin konkret və əməli bir nəticəyə nail olmasını tələb edirdi. Onun əsas məqsədi "sülh gətirən lider" imicini möhkəmləndirmək idi və heç bir irəliləyiş olmadan keçiriləcək formal bir görüş onun bu ambisiyasına xələl gətirə bilərdi.
Sammitdən əvvəl ABŞ Dövlət Katibi Marko Rubio və Rusiya Xarici İşlər Naziri Sergey Lavrovun ilkin hazırlıq görüşü planlaşdırılmışdı. Lakin bu diplomatik təmas da təxirə salındı. Mənbələr bu danışıqlar zamanı tərəflər arasında Ukraynada atəşkəslə bağlı mövqelərin kəskin fərqləndiyini bildirirdi.
Trampın Şərtləri: Ağ Ev Ukraynanın şərq və cənub bölgələrinin müəyyən hissələrindən imtina etməsini nəzərdə tutan bir atəşkəs planını irəli sürsə də, Moskvadan Çinlə münasibətləri zəiflətmək və hərbi əməliyyatları tamamilə dayandırmaq barədə daha konkret addımlar tələb edirdi.
Rusiyanın qeyri-münasib mövqeyi: Lavrov-Rubio danışıqları Rusiyanın əsas mövqeyində əhəmiyyətli bir dəyişiklik olmadığını göstərdi. Kreml hələ də Ukraynanın tərəfləri üçün qəbuledilməz olan bir sıra şərtlər irəli sürürdü. Bu, ilkin diplomatik işlərin uğursuzluğa düçar olduğunu və liderlər səviyyəsində görüşün perspektivsizliyini ortaya qoydu.
Görüşün təxirə salınmasında dolayı yolla rol oynayan digər bir məqam isə ABŞ-ın Ukraynaya "Tomahawk" qanadlı raketlərini verməkdən çəkinməsi oldu. Kiyev bu raketlərin tədarükünü Rusiyanı danışıqlara məcbur edəcək əsas təzyiq vasitəsi hesab edirdi. Trampın bu məsələdə tərəddüd etməsi, ekspertlərin fikrincə, Rusiyanın sülh danışıqlarına olan marağını azaltmış və mövqeyini sərtləşdirməsinə səbəb olmuşdur.
Görüşün məhz Budapeştdə - Macarıstanın Baş Naziri Viktor Orbanın ev sahibliyi ilə keçirilməsi planlaşdırılırdı. Macarıstanın Rusiyaya qarşı Qərb koalisiyasından fərqli mövqe nümayiş etdirməsi Moskvanın Budapeştə olan marağını artırırdı. Putin üçün bu sammit beynəlxalq arenada özünün izolyasiyadan çıxış addımı olaraq görülürdü. Ancaq Trampın tələblərinin qarşılanmaması sammitin təxirə salınması ilə nəticələndi.
Budapeşt sammitinin baş tutmaması, Ukraynadakı müharibənin başa çatdırılması istiqamətində diplomatik yolun hələ də kəskin maneələrlə dolu olduğunu göstərir. Trampın qərarı, ABŞ-ın Rusiyadan formal bəyanatlar deyil, konkret və real addımlar gözlədiyinin siqnalıdır. Görüş təxirə salınsa da, hər iki tərəf gələcəkdə münasib şərait yarandıqda yenidən bir araya gəlmə ehtimalını istisna etmir. Lakin indiki mərhələdə, Moskva və Vaşinqton arasındakı fundamental fikir ayrılıqları qlobal siyasətin əsas gərginlik mənbəyi olaraq qalır.

Şəmsi QOCA
Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi
Xəbəri paylaş
Digər xəbərlər
25-10-2025
24-10-2025
















































