Erməni vandalizmin fəsadları, dağıdılmış tarixi və dini memarlıq abidələri

Erməni vandalizmin fəsadları, dağıdılmış tarixi və dini memarlıq abidələri
Tarix: 20-10-2025 | Saat: 15:08
Bölmə:Siyasət | çapa göndər

Şirift ölçüsü:

Zəngilanın ərazisi şərqdən Həkəri çayından Mehri dağ silsiləsinə qədər olan ərazini əhatə edir. Şimaldan Qubadlı, Şərqdən Cəbrayıl rayonu, cənubdan Araz çayı boyunca İran İslam Respublikası, qərbdən isə Ermənistanın Mehri və Qafan rayonları ilə həmsərhəddir. Rayon respublikanın dağətəyi ərazisində yerləşməklə iqtisadi cəhətdən əsasən kənd təsərrüfatı istiqamətli olmuş, 29 kolxoz-sovxozu, 1 arıçılıq təsərrüfatını, 4 kooperativi və 3 kəndli-fermer təsərrüfatını əhatə etmişdir. Ərazisində 21 dəmiryol müəssisəsi və 6 dəmir yol vağzalı fəaliyyət göstərirdi. Füzuli və Cəbrayıl rayonları işğal olunduqdan sonra zəngilanlılar 67 gün tam mühasirə şəraitində ermənilərlə vuruşdu. 25-29 oktyabr 1993-cü ildə Zəngilan rayonunun əhalisi son anadək vuruşaraq, 235 nəfər şəhid və itkin verərək Araz çayını keçmiş, İran İslam Respublikasının ərazisi ilə keçərək Azərbaycanın 43 rayonunda müvəqqəti məskunlaşmışlar.
- Erməni vandalizmin fəsadları nəticəsində dağıdılmış tarixi və dini memarlıq abidələri:
* Tarixi-dini abidələr:
- İmam Hüseyn məscidi (XVII əsr)
- Məscid (XIX əsr) – Malatkeşin kəndi
- Məscid (XIX əsr) – Qırıq Muşlan kəndi
- Məscid (XIX əsr) – Muşlan kəndi
- Məscid (XIX əsr) – Rəzdərə kəndi
- Alban kilsəsi – Xanazor və Yeməzli kəndləri
* Ziyarətgahlar:
- Səkkizguşəli türbə (XIV əsr) – Məmmədbəyli kəndi
- Ziya Baba ocağı – Ağkənd kəndi
- Xanazur türbəsi – Bartaz kəndi
- Xanazor piri – Bartaz yaxınlığında
- Soltan Heydər piri – Bartaz dağında
- Günqışlaq piri – Günqışlaq kəndi
- İzzə piri – Hacıllı kəndi
- Hacallı (Hacıallı) günbəzi – Hacıllı kəndi
- Buqakar piri – Leyfaz kəndi
- Məlikli Hacı Mir Məhəmməd ocağı – Məlikli kəndi
- Veysin piri – Pirveyis kəndi
- Seyid Musa ocağı – Sobu kəndi
- Qaradağlı piri – Şəfibəyli kəndi
- Yal piri – Vejnəli kəndi
- Yel piri – Vejnəli kəndi
- Soltan ocağı – Yeməzli kəndi
- Şəhid Məhəmməd yeri – Yeməzli kəndi
- Dəvəcüneyt piri – Zəngilan şəhəri
- Məmməd bəyin türbəsi – Məmmədbəyli kəndi;
* Tarixi memarlıq abidələri:
- Şərifan abidələri (IX-XVI əsrlər) – Şərifan kəndi
- Şəhri Şərifan yaşayış yeri (orta əsrlər) – Hacallı kəndi
- Ağca Aşıq yaşayış yeri (orta əsrlər) – Qumlaq kəndi
- Qız qalası (orta əsrlər) – Qumlaq kəndi
- Qəsr qalası (orta əsrlər) – Oxuçuçayı
- Sərdabə (XIII əsr) – Şərikan kəndi
- Sərdabə (XIV əsr) – Yenikənd kəndi
- Hacallı dairəvi bürcü (XIV əsr) – Hacallı kəndi
- Körpü (XIX əsr) – Hacallı kəndi
- Hacalı qülləsi (XIV əsr) – Məmmədbəyli kəndi
- Nekropol (e.ə VI-IV əsrlər) – Quyudərə Xəştab kəndi
- Küp qəbirlər (b.e.ə. IV-II əsr¬lər) – Yeməzli kəndi
- Koroğlu daşı (VII-VIII əsrlər) – Ağ oyuq düzü
- Bartaz Qız qalası (XIV əsr) – Bartaz kəndi
- Şərifan sərdabəsi (XII əsr) – Şə¬rifan kəndi
- Tağlı körpüsü (XVI əsr) – Sobu kəndi
- Yəhya ibn Məhəmməd əl-Hoca məqbərəsi – Məmmədbəyli kəndi.

Saday Qasımov
Azərbaycan Respublikasının Tibb Universitetinin 1-ci kurs tələbəsi

Ad və soyad:*
E-Mail:
Şərhiniz:
Kodu yazın: *