Mobil versiya
Azərbaycan-Qazaxıstan qardaşlığı Türk dünyasında yeni inteqrasiya mərhələsidir
Tarix: 19-10-2025 | Saat: 14:23
Bölmə:Karusel / Manşet / Siyasət / Özəl / Seçilənlər-9 | çapa göndər

Azərbaycan-Qazaxıstan qardaşlığı  Türk dünyasında yeni inteqrasiya mərhələsidir

Əziz Ələkbərli,
Milli Məclisin deputatı,
Qərbi Azərbaycan İcması
İdarə Heyətinin sədri

Azərbaycan və Qazaxıstan arasında münasibətlər, sadəcə diplomatik əlaqələr deyil, həm də ortaq tarixlə, mədəni və mənəvi dəyərlərlə yoğrulmuş bir strateji həmrəylikdir. Prezident İlham Əliyevin Qazaxıstana nəzərdə tutulan dövlət səfəri ərəfəsində “Kazinform”a verdiyi müsahibəsi də bunu bir daha təsdiqləyir – münasibətlər yalnız rəsmi protokollarla deyil, həm də səmimi dostluq və qarşılıqlı etimadla irəliləyir.
Prezident İlham Əliyev müsahibəsində vurğulayıb ki, Azərbaycan-Qazaxıstan münasibətləri yüksək dərəcədə möhkəmdir və qarşılıqlı etimada əsaslanır. Tarixi qardaşlıq, ortaq türk kimliyi, mədəni ənənələr və mənəvi dəyərlər iki ölkənin siyasətində strateji tərəfdaşlıq və müttəfiqlik münasibətlərinin təməlini qoyub.
Son üç ildə İlham Əliyevin Qazaxıstana yeddinci səfəri, eyni zamanda Prezident Kasım-Jomart Tokayevin Azərbaycana altı səfəri, ölkələr arasında aktiv və konstruktiv dialoqun davamlılığını göstərir. Hər səfər qarşılıqlı strateji fəaliyyətin yeni mərhələsini açır, gündəlikdə duran məsələlərin operativ həllinə imkan verir və tərəflərin hərtərəfli əməkdaşlığını gücləndirir.
Xüsusi vurğulanmalıdır ki, azad edilmiş Füzuli şəhərində Kurmanqazi adına Uşaq İncəsənət Mərkəzinin tikintisi qardaş ölkənin dəstəyi ilə həyata keçirilib və bu gün 100-ə yaxın uşaq burada təhsil alır. Bu, yalnız mədəni layihə deyil, həm də iki ölkə arasında etimadın və qardaşlığın simvoludur.
İkitərəfli iqtisadi-ticari əlaqələr də dinamik inkişaf edir. 2024-cü ildə iki ölkə arasında əmtəə dövriyyəsi 470 milyon dollar, 2025-ci ilin yanvar-avqust dövründə isə 547 milyon dollar səviyyəsinə çatıb. Bu, ik növbədə Orta Dəhlizin potensialından istifadə, həm də nəqliyyat və logistika infrastrukturunun sistemli modernləşdirilməsi ilə bağlıdır.
Azərbaycan və Qazaxıstan arasında investisiya əməkdaşlığı da möhkəmlənib: Azərbaycanın Qazaxıstana sərmayəsi 225 milyon dollar, Qazaxıstanın Azərbaycana sərmayəsi isə 136 milyon dollar təşkil edir. Bu rəqəmlər, hər iki tərəfin uzunmüddətli tərəfdaşlığa və davamlı inkişafa sadiqliyini nümayiş etdirir.
Nəqliyyat-logistika sahəsi iki ölkə üçün strateji əhəmiyyət daşıyır. 2024-cü ildə tranzit daşımaları 20 faiz artaraq 3,5 milyon tondan çox olub və Orta Dəhliz Avropa ilə Asiya arasında əsas tranzit marşrutu kimi mövqeyini gücləndirib.
2022-ci ildə imzalanmış “2022–2027-ci illər üçün Yol Xəritəsi” üç ölkənin – Türkiyə, Azərbaycan və Qazaxıstanın nəqliyyat-logistika infrastrukturunun sinxron inkişafını, əlavə yük axınının cəlb edilməsini və vahid tarif siyasətinin həyata keçirilməsini nəzərdə tutur.
Bundan başqa, Xəzər dənizinin dibi ilə sualtı fiber-optik xətlərin tikintisi rəqəmsal inteqrasiyanı gücləndirəcək, qlobal və regional əlaqələrin səmərəliliyini artıracaq. Aktau və Ələt limanları, qatar və digər logistika infrastrukturu isə Orta Dəhlizin strateji mövqeyini möhkəmləndirir.
SOCAR və “KazMunayQaz” arasında Aktau-Ceyhan marşrutu üzrə tranzit həcmləri artırılır, tariflər isə aşağı salınır. Bununla yanaşı, Azərbaycan, Qazaxıstan və Özbəkistan 2024-cü ildə yaşıl energetika və bərpaolunan enerji mənbələrinin təşviqi üzrə bir sıra strateji memorandumlar imzalayıb. Bu təşəbbüslər ekoloji təmiz texnologiyalara keçid və davamlı inkişafa qarşılıqlı sadiqliyi göstərir.
Cənab Prezident müsahibəsində qeyd edib ki, Türk Dövlətləri Təşkilatı (TDT) Azərbaycan-Qazaxıstan münasibətlərinin siyasi, iqtisadi və humanitar inkişafında aparıcı rol oynayır. Keçən il Şuşada keçirilmiş Zirvə Görüşü, Qəbələdə isə TDT Dövlət Başçıları Şurasının 12-ci Zirvə Görüşü ölkələrimiz arasında əməkdaşlığın effektiv müzakirəsinə imkan yaradıb.
TDT çərçivəsində mədəni, humanitar və təhsil sahələrində birgə təşəbbüslər geniş yayılıb: festivallar, sərgilər, konfranslar və akademik əməkdaşlıq xalqlarımız arasında əlaqələri möhkəmləndirir. Beynəlxalq Türk Akademiyası, TÜRKSOY, TÜRKPA və digər platformalar bu əməkdaşlığın mərkəzində dayanır.
2026-cı ildə isə Birinci Türkoloji Qurultayın 100 illiyi qeyd olunacaq ki, bu da türk elminin, mədəniyyətinin və birliyinin inkişafında tarixi əhəmiyyətə malikdir.
Qeyd edilib ki, Azərbaycan və Qazaxıstan xalqlarını ortaq tarix, mədəniyyət və dəyərlər birləşdirir. 2023-cü ildə Azərbaycanda Qazaxıstan, 2024-cü ildə Qazaxıstanda Azərbaycan Mədəniyyəti Günləri keçirilib. Bu tədbirlər yaradıcılıq əlaqələrinin inkişafına və mədəni zənginləşməyə töhfə verir. Həmçinin, Kemel Tokayevin əsərlərinin Azərbaycan dilində nəşri, Bakıda keçirilmiş beynəlxalq konfranslar – həm Azərbaycan, həm də Qazaxıstanın mədəniyyət və ədəbiyyat sahəsində əməkdaşlığının göstəricisidir.

Xəzər dənizi qarşısında ekoloji problemlər, xüsusilə dayazlaşma, həm iqtisadi, həm də ekoloji risklər yaradır. Cənab Prezident İlham Əliyev müsahibədə vurğulayıb ki, bütün Xəzəryanı ölkələr arasında sıx əməkdaşlıq, elmi informasiya mübadiləsi və nəticələrin yumşaldılması üçün əlaqələndirilmiş tədbirlər vacibdir.
Bu problem yalnız su hövzəsi məsələsi deyil; o, ortaq məsuliyyətin və birgə fəaliyyətin rəmzinə çevrilib. Azərbaycan və Qazaxıstan bu çərçivədə regional və beynəlxalq platformalarda fəal rol oynayır, ekoloji təşəbbüsləri irəli sürür.
Azərbaycan və Qazaxıstan münasibətləri artıq tarixi qardaşlıq və strateji tərəfdaşlıq çərçivəsində yeni zirvələrə çatıb. Orta Dəhliz, yaşıl enerji, nəqliyyat-logistika, neft-qaz sahələri və mədəni-humanitar layihələr iki ölkənin bir-birinə bağlılığını və qarşılıqlı etimadını göstərir.
Prezident İlham Əliyev və Prezident Kasım-Jomart Tokayevin birgə liderliyi fonunda bu əlaqələr Türk dünyasında yeni inteqrasiya mərhələsi üçün nümunə təşkil edir. Qarşılıqlı hörmət, strateji həmrəylik və birgə inkişaf prinsipləri Azərbaycanın və Qazaxıstanın gələcək əməkdaşlığının möhkəm təməlini qoyur.
Son olaraq qeyd edilib ki, bu münasibətlər yalnız dövlətlərarası əməkdaşlıq deyil; bu, iki qardaş xalqın bir-birinə bağlılığının, ortaq tarixinin və gələcəyə olan ümidinin simvoludur. Orta Dəhlizdən Xəzər dənizinə, nəqliyyat-logistikadan mədəni-humanitar sahəyə qədər bütün layihələr Azərbaycan-Qazaxıstan qardaşlığının yeni zirvəsini təsdiqləyir.



Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi


Xəbəri paylaş


Digər xəbərlər



Xəbərə şərh yaz
Ad və soyad:*
E-Mail:
Şərhiniz:
Kodu yazın: *
yenilə, əgər kod görünmürsə
19-10-2025