Mobil versiya
Gülər Sultanzadə: “14 iyul 1969-cu il – müasir Azərbaycan dövlətçiliyinin təməl daşlarının qoyulduğu gün”
Tarix: 10-07-2025 | Saat: 11:02
Bölmə:Özəl | çapa göndər

Gülər Sultanzadə: “14 iyul 1969-cu il – müasir Azərbaycan dövlətçiliyinin təməl daşlarının qoyulduğu gün”

“14 iyul 1969-cu il Azərbaycan tarixində xüsusi önəm daşıyır. Bu tarixdən etibarən Ulu Öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi altında Azərbaycanın müasir inkişaf dövrü, yeniləşmə və güclənmə epoxası başlandı. XX əsrin ortalarında Azərbaycan SSR-də mövcud problemlər getdikcə dərinləşirdi. İqtisadi durğunluq, istehsalatda gerilik, təhsildə keyfiyyətin aşağı düşməsi, mədəni həyatda tənəzzül müşahidə olunurdu. Xalqın milli ruhu sönməkdə idi. Məhz belə bir vaxtda Ümummilli Lider Heydər Əliyev siyasi rəhbərliyə gələrək Azərbaycanın taleyini dəyişdi. Ulu Öndər rəhbərliyinin ilk illərindən etibarən Azərbaycanı qabaqcıl respublikaya çevirmək üçün geniş islahat proqramı həyata keçirdi. Sənaye müəssisələrinin modernləşdirilməsi, yeni zavodların tikilməsi, kənd təsərrüfatında müasir texnologiyaların tətbiqi, milli kadrların yetişdirilməsi prioritet istiqamətlər idi. 1970-ci illərdə tikilən Sumqayıt Alüminium Zavodu, Səngəçal terminalı, Neft Maşınqayırma zavodları, Mingəçevir İES, eləcə də digər iri müəssisələr Azərbaycanın sənaye qüdrətini artırdı. Bu, iqtisadiyyatın strukturunu gücləndirdi və əhalinin sosial rifahını əhəmiyyətli dərəcədə yüksəltdi.”

Bu sözləri aia.az-a verdiyi müsahibəsində Azərbaycan Texniki Universitetinin tələbəsi, YAP Yasamal rayon təşkilatının fəal üzvü Gülər Sultanzadə deyib.

Fikirlərini davam etdirən partiya fəalı həmçinin qeyd edib ki, Ulu Öndər Heydər Əliyev yalnız iqtisadi sahədə deyil, mədəniyyət, elm və təhsil sahəsində də əsl inqilab yaratdı: “Həmin dövrdə Ümummilli Liderimizin təşəbbüsü ilə respublikada mədəniyyət ocaqları bərpa edildi, yeni teatr və muzeylər açıldı, gənclər üçün təhsil imkanları genişləndirildi. Azərbaycan gəncliyi o dövrdə milli ruhda tərbiyə alaraq, gələcəkdə dövlət idarəçiliyində və elmdə önəmli mövqe tutdu. Ən mühüm məsələ – milli özünüdərk və azərbaycançılıq ideyasının möhkəmləndirilməsi idi. Heydər Əliyev milli dilin, ədəbiyyatın, mədəniyyətin qorunmasına xüsusi önəm verdi. Onun fəaliyyətində daim bir prinsip var idi: “Azərbaycanı sevən, ona xidmət edən hər kəs dəyərlidir.” Təhlillər və araşdırmalar göstərir ki, 1969-cu ilin 14 iyulu Azərbaycanın müstəqilliyə gedən yolunda həlledici mərhələnin başlanğıcı oldu. Heydər Əliyev epoxası yalnız bir dövr deyil, həm də Azərbaycanın milli dövlətçiliyinin, iqtisadi inkişafının və mənəvi dirçəlişinin əsası kimi tarixə qızıl hərflərlə yazıldı. Bu tarix Azərbaycanın yalnız iqtisadi-sosial deyil, həm də mənəvi dirçəlişinin başlanğıcı oldu. O dövrdə Azərbaycan SSR-də sənaye müəssisələrinin yalnız 17%-i müasir avadanlıqlarla təchiz olunmuşdu, kənd təsərrüfatı məhsuldarlığı SSRİ ortalamasından 25–30% geri qalırdı. Ulu Öndər dərhal genişmiqyaslı islahat proqramı hazırladı. 1970–1980-ci illərdə Sumqayıt, Gəncə, Mingəçevir və digər sənaye şəhərlərində 200-dən çox yeni iri zavod və fabrik istifadəyə verildi. Azərbaycanın sənaye məhsullarının 100-dən çox növü SSRİ və xarici bazarlara ixrac olundu. Ulu Öndər Heydər Əliyevin uzaqgörən siyasətində elm və təhsil də mühüm yer tuturdu. Onun təşəbbüsü ilə Azərbaycan Texnologiya İnstitutu (1979), Naxçıvan Pedaqoji İnstitutu (1978) kimi ali məktəblər yaradıldı. Azərbaycan gəncləri SSRİ miqyasında ən çox təhsil alan millətlərdən birinə çevrildi. Ulu Öndərin fikirləri bu siyasətin mahiyyətini açırdı: “Hər bir xalqın gələcəyi onun təhsilli gənclərinin əlindədir.” Mədəniyyət sahəsində də əsl intibah dövrü başladı. 1975-ci ildə Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının binası əsaslı təmir olundu, milli kino sənəti beynəlxalq arenada uğurlar qazandı. Ən mühüm məqam isə milli dəyərlərin, azərbaycançılıq ideyasının möhkəmləndirilməsi idi. Heydər Əliyev deyirdi: “Azərbaycançılıq bizim milli varlığımızın, dövlətçiliyimizin əsas dayağıdır.” Bu siyasət Azərbaycan xalqını milli ruh baxımından daha da birləşdirdi. Sonradan Azərbaycanın müstəqilliyinin bərpası da məhz həmin illərdə formalaşan milli özünüdərkin nəticəsi idi.”

Sonda müsahibimiz 1969-cu ilin 14 iyulunun Azərbaycanın müasir dövlətçilik tarixində ən əhəmiyyətli dönüş nöqtəsi olduğunu bir daha vurğulayıb: “Heydər Əliyev epoxası Azərbaycanın möhkəm təməlini qoydu və müstəqilliyə gedən yolu işıqlandırdı. Ulu Öndər deyirdi: “Biz yalnız iqtisadiyyatla deyil, həm də milli ruhla yüksələcəyik.” Həmin dövrdə milli dil və mədəniyyətin inkişafına da xüsusi önəm verildi. 1978-ci ildə qəbul olunan Konstitusiyada Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi təsbit edilməsi tarixi hadisə idi. Elmdə də inkişaf müşahidə olundu. Azərbaycan EA-nın yeni institutları yaradıldı, akademik şəhərcik genişləndirildi. Gənclər arasında təhsil alma səviyyəsi SSRİ-də ən yüksək göstəricilərdən birinə çatdı. Demək yerinə düşər ki, türk dünyasının böyük oğlunun dövlət xadimi kimi formalaşmasında ötən əsrin 50-60-cı illəri həlledici rol oynayıb. Məhz bu illərdə vəzifə pillələrində yüksəlişi ona imkan verirdi ki, sovet dövlətçiliyinin mahiyyətinə dərindən bələd olsun. Həmin illərdə milli kadrlar heç nəyi həll edə bilmirdi, dövlət təhlükəsizliyi orqanlarında isə vəziyyət, sadəcə olaraq, milli mənafelər baxımından faciəli idi. Dahi şəxsiyyət Heydər Əliyev müəyyən taktiki addımlarla mənsub olduğu xalq üçün strateji planları həyata keçirməyə çalışırdı. Bunlardan birincisi isə xalqı özünə tanıtdırmaq, onun etnokulturoloji həyatını bərpa etmək idi. Böyük şəxsiyyət həmin dövrdə bütün ideoloji-siyasi maneələrə sinə gərərək Azərbaycan xalqının milli inkişaf konsepsiyasını irəli sürüb, ictimai şüurdakı qorxunu aradan qaldırıb, cəmiyyəti bütün sahələr üzrə gələcək mənəvi və iqtisadi yüksəlişlərə ruhlandırıb. Hər bir Azərbaycan vətəndaşına belə bir inam aşılanıb ki, bu xalq nə vaxtsa öz azadlığına qovuşacaq. Ulu Öndər Azərbaycan xalqının şüurunda məhz bu inqilabi dəyişikliyi yaradıb. Bu baxımdan inamla demək olar ki, görkəmli dövlət xadiminin ölkəmizə rəhbərliyinin birinci dövrü, eyni zamanda milli özünüdərkin oyanmasının, soykökə qayıdışın başlanğıc dövrüdür. Onun bütün fəaliyyəti xalqın milli dirçəlişi, milli qürur hisslərinin oyanması ideyasına əsaslanırdı. Bu gün tarix sübut edir ki, 14 iyul 1969-cu il – Azərbaycanın müasir dövlətçiliyinin təməl daşlarının qoyulduğu, milli ruhun dirçəldiyi və gələcək uğurların əsası qoyulan əlamətdar gündür” – deyə, Gülər Sultanzadə fikirlərini tamamlayıb.



Məlumatlanmaq üçün Facebook səhifəmizi


Xəbəri paylaş


Digər xəbərlər



Xəbərə şərh yaz
Ad və soyad:*
E-Mail:
Şərhiniz:
Kodu yazın: *
yenilə, əgər kod görünmürsə
10-07-2025